Charyzma czy rzemiosło – co decyduje o byciu dobrym liderem?
Według teorii z lat 60., stworzonej przez naukowców z Uniwersytetu w Ohio, zachowania przywódcze można podzielić na dwa typy: inicjowanie struktury, gdzie lider koncentruje się na organizacji i wykonaniu zadań, oraz zachowanie uważające, gdzie istotna jest troska o podwładnych i korzystna atmosfera pracy. Kluczowe jest, aby lider miał wspólne cele z zespołem, myślał przyszłościowo i przekazywał całą wizję.
Steven Covey wyróżnił cztery style przywództwa: zarządzanie naukowe (autokratyczne), oparte na relacjach interpersonalnych (autokratyczne życzliwe), oparte na paradygmacie zasobów ludzkich oraz przywództwo oparte na zasadach. To ostatnie zakłada, że podwładni chcą znać sens i ważność swojej pracy, a lider motywuje ich do działania.
Inteligencja emocjonalna i elastyczność
Pojęcie inteligencji emocjonalnej zyskało na popularności. Liderzy emocjonalnie inteligentni potrafią współodczuwać z zespołem i trafnie rozpoznawać jego emocje. Ważna jest również elastyczność, czyli umiejętność dostosowania stylu zarządzania do sytuacji i ludzi.
Szkoła liderów
Kształcenie liderów nie powinno być schematyczne. Najskuteczniejsze są programy rozwoju skoncentrowane na umiejętnościach, a nie na efektach. Szkolenia, warsztaty i coaching pomagają rozwijać umiejętności przywódcze. Wielu menedżerów nie potrafi słuchać, przekazywać zadań, motywować, a przez ćwiczenia można to zmienić.
Style przywództwa
- Autokratyczny – lider sam ustala cele i metody, nie uczestniczy w pracy grupy.
- Demokratyczny – grupa podejmuje decyzje, lider likwiduje bariery komunikacyjne.
- Liberalny – pracownicy mają dużą swobodę, kierownik unika podejmowania decyzji.
- Nakłaniający – lider poświęca czas pracownikom, ale wprowadza dyscyplinę.
- Konsultacyjny – pracownicy kontrolują się sami, najważniejsze są relacje interpersonalne.